Hujjatul Islam Ustadh Syed Jawad Naqvi
(Mkuu wa shule Jamia Orwatul Wuthqa – Lahore)
Imetolewa: Masjid Baitul ul Ateeq
Lahore – Pakistan
Hotuba ya Ijumaa – Januari 19, 2024
hotuba ya 1 : Adl na Uimamu – Majukumu mawili pekee juu yetu
hotuba ya 2 : 13 Rajab “Mwangamizi wa Khaybar” – Wafuasi wa Haidar wataharibu Khaybar ya leo
Ulinzi wa uhai wa mwanadamu duniani na baada ya kifo unategemea Taqwa. Jamii yenye uchamungu ni ile ambayo nyanja zote za wanadamu ziko salama. Msingi muhimu wa Taqwa ni Adl kama mifumo mingine yote kwa mwanadamu. Mwenyezi Mungu amemuamuru mwanadamu vitu viwili muhimu, Adl na Ihsān. Hizi ni sera mbili za kijamii na tabia ya mwanadamu katika kila nyanja ya maisha. Vile vile Mwenyezi Mungu ameweka msingi wa dini pia katika misingi ya uadilifu. Mafundisho ya Ahlul-Bayt (a) yamezingatia hasa mambo mawili Adl na Uimamu. Haya mawili yanahusiana na mfumo kamili wa dini. Adl ni msingi wa muundo wa ndani wa jamii ya wanadamu kama uti wa mgongo. Mfumo wa jamii ulioanzishwa na Mwenyezi Mungu ni juu ya Maadili na fadhila (Fadhail). Fadhail ni ukamilifu na sio sifa. Ikiwa kuna ukamilifu wowote unaopatikana kwa mtu ni Fadhila yake. Wanachuoni wanaainisha ukamilifu kuwa ni mambo mawili; moja ni zile sifa kamilifu zinazounda kiini cha maisha ya mwanadamu na sifa kamilifu za pili ni zile zinazotajirisha, kupamba na kukua asili ni uhai. Zote mbili hizi ni fadhila ambazo ni sehemu ya maisha ya mwanadamu na ni msingi wa maendeleo ya maisha ya mwanadamu. Muundo wa kijamii wa maisha ya mwanadamu unatokana na fadhila hizi na sio njia. Njia ni rasilimali muhimu kwa maisha ya mwanadamu lakini sio muundo wa dini. Jinsi mwili unavyohitaji chakula ili kuishi, lakini chakula sio muundo wa mwili. Ikiwa tutakuwa na rundo la mali lakini sio muundo, basi itakuwa kama mwili wa mtu umeharibiwa lakini bado ana mali nyingi. Kwanza jamii iundwe kwa misingi yake, mihimili yake kisha ianzishwe kwa njia.
Mwongozo kwa mwanadamu ni wa kijamii ambao tumeuunda juu chini na tunaamini kuwa ni wa watu binafsi pekee. Watu kama Ali (a) anasema wamevaa mavazi ya dini juu chini. Imamu Husein (a) anasema kwamba chungu cha dini kimepinduliwa na kila kitu kilichomo ndani kimedondoka nje na baadhi tu ya mafuta yamebakia kwenye msingi wake. Hii ndiyo hali ya Uislamu. Banu Umayyah waliufanya Ummah kuvaa vazi la dini kichwa chini na hakuna aliye lirudisha kwa usahihi. Hii imetokea kwa kila mtu na sio tu kwa madhehebu maalum. Hata katika Mashia tunaweza kuona misingi imeachwa na maelezo ya chini yamefanywa kama silabasi halisi ya dini. Kitabu cha sheria za kivitendo za Uislamu ukiona kuna sheria tu za ibada za mtu binafsi. Haya yote ni kwa maisha ya mtu binafsi ambayo ni ya pili lakini maisha halisi ni ya kijamii. Mwongozo wa Kurani pia ni wa maisha ya kijamii na sheria za maisha ya mtu binafsi katika Quran ni kama tanbihi au tunaweza kusema njia ya miguu ambapo magari hayaendeshwi, zimeundwa kwa ajili ya ulinzi wa barabara.
Mfumo alioufanya Mwenyezi Mungu ni wa kijamii na muongozo ni wa kijamii ambao maisha ya mtu binafsi yapo chini yake. Adl au Taqwa ni kwa ajili ya maisha ya kijamii. Anwani zote za Quran ni za jamii. Katika maisha ya kijamii msingi ni Adl. Kama vile Uimamu ambapo kila Mtume ni Imamu. Uimamu ndio nguzo ya kutekeleza muundo huo wa ndani wa jamii. Ni mfumo wa kuiongoza jamii kuwafanya wawe imara kwenye njia na kufikia hatima, wakiilinda na majanga, maadui na uharibifu. Mfumo wa Uimamu haujawafikia watu na kwa wale walio ufikia wameufanya juu chini. Msingi umekuwa maelezo ya chini na kinyume chake. Maisha ya kijamii yametupiliwa mbali na maisha ya mtu binafsi yamekuwa msingi. Adl aliingia kwenye tanbihi na Uimamu ukaachwa kabisa. Inashangaza zaidi kwa wale wanaoichukulia Adl na Uimamu kama Usūl e Dīn, basi yuko wapi Adil na Uimamu wako. Allah (s) ametuma Mitume pia kwa madhumuni hayo hayo. Mitume wamekuja kusimamisha Adl ambayo sio tu mahakama bali ni katika maisha yote ya mwanadamu. Muunganisho wa Uimamu na Adl ni wa kwamba wanakwenda pamoja.
Leo ukiona kuna matawi matatu ya Shia. 12 Imamia Shia, Ismailiyyah na Shia Zaidiyyah. Wazaidiyyah wameunganishwa na Uimamu wao tangu karne nyingi. Wameanzisha mfumo wa Uimamu na kushikamana na Imamu wao Abdul Malik Houthi. Ismailiyyah wana Imam wao Agha Khan. Madhehebu haya mawili hayako chini ya Mfalme wala dikteta yeyote, yapo chini ya Imamu wao. Mashia 12 wa Imamia ni wafuasi wa pale walipo. Huko Pakistani ni wafuasi wa maarufu (Khan), nchini India wanamfuata Modi. Hawahifadhi utambulisho wao. Imamu Sadiq (a) alikuwa katika zama za Banu Umayyah lakini yeye na Maimamu wengine walihifadhi utambulisho wao na hawakuuruhusu kuwa sehemu ya chama kingine chochote. Hawakuwachagua wale walioingia kwenye vyama vingine kama Banu Salmah, Abu Muslim Khorasani. Iko wapi nguvu ya Ushia leo? Katika Hadith zetu imeonekana kwamba Imam Mahdi (a.t.f.s) atatokea tena, basi atafanya nini baada ya kurejea? Mtume (saww) anasema kwamba mtoto wangu atakapotokea tena, ataijaza ardhi Adl ambapo ardhi itakuwa imejaa dhulma na uovu. Madhumuni ya kutokea tena kwa Imam (a.t.f.s) ni kuanzishwa kwa Adl. Kuanzia hapa tunaelewa kanuni zote mbili za Adl na Uimamu ambazo zote kwa kweli tumeziacha. Tumeweka Uimamu kama imani na mila, lakini uchaguzi unapokuja tunaweza kuona ni wangapi wanaoelekea Taghut. Uimamu unapaswa kuwekwa hai wakati kila mtu mwingine anapoelekea Banu Abbas. Tumeweka wajibu kwa ajili ya Imamu kuingia ndani ya kaburi langu baada ya kifo changu na unapaswa kuingia katika maisha yangu kabla ya hapo. Kabla ya kifo tutafanya uchaguzi, tutafanya serikali na tutafanya kila kitu peke yetu lakini baada ya kifo hatuna uwezo kwa hiyo Imam aje kaburini kwetu wakati huo.
Mwenyezi Mungu amemfanya mwanadamu kuwa Khalifa, mwakilishi wa ardhi, kwa maisha ya dunia. Inabidi tuendelee kushikamana na Uimamu katika ulimwengu huu kwa ajili ya kuanzisha Adalat. Makusudio ya Utume na Uimamu yote ni Adalat. Ni lengo lile ambalo Mwenyezi Mungu ameweka mipango yote hii.
Katika Surah Hadid aya ya 25
لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ ۖ وَأَنزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَيْبِ ۚ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ
Kwa hakika tuliwatuma Mitume wetu kwa dalili waziwazi, na tukateremsha Kitabu pamoja nao na Mizani, ili watu wasimamie uadilifu, na tumeteremsha chuma chenye nguvu nyingi na manufaa kwa watu, na ili Mwenyezi Mungu amjue anaye mnusuru Yeye na Mitume wake kwa ghaibu. Hakika Mwenyezi Mungu ni Mwenye nguvu Mwenye kushinda.
Katika Quran kila inapotumika dunia Rasūl, si kwa ajili ya Mitume pekee. Mitume ni kwa wale wote wanaofikisha ujumbe wa Mwenyezi Mungu pamoja na Malaika pia. Nabii (Nabii) ni neno moja tu, ni yule ambaye kwake huteremshwa Aya za Mwenyezi Mungu. Kuna aina mbili za Mitume, moja ni wale ambao wamepewa jukumu moja kwa moja kama Mitume na Malaika. Rasūl ina maana ya mtu ambaye hutoa ujumbe. Kwa hiyo aina nyingine ya wajumbe pia ni wale wanadamu ambao hutoa ujumbe wa Mungu.
Katika Aya hii, imetajwa kuwa tumewatuma Mitume wetu kwa dalili zilizo wazi (Bayana), bila ya mawingu, kivuli na zimefafanuliwa. Kisha tumewapa Kitabu (Kitab) chenye maana ya katiba. Kitab ina maana ya kuunganisha vitu vilivyotengana pamoja na kuweka ulinzi kwa namna ambayo haviwezi kutenganishwa. Mwenyezi Mungu amezikusanya kanuni zote za uongofu, akazilinda na akatoa. Kitu cha tatu ambacho Mwenyezi Mungu amewapa Mitume ni Mizan, ambacho ndicho chombo kinachotumika kupima uzito. Chombo kinachotoa nidhamu, shirika kwa maisha ya mwanadamu. Allama Tabatabai (R.a) anasema kuwa Mizan ndio dini. Kupitia watu hawa wanapaswa kuinuka na kuanzisha Adl. Kisha kuna Hadid (chuma) ambayo ina maana ya nguvu ambayo inapaswa kutumika kuanzisha Adl. Maulamaa wanatafsiri hii ni upanga, ambayo ina maana kwamba Mwenyezi Mungu ametoa upanga vilevile kusimamisha Adl. Kwa hao itajulikana ni nani wanaotembea katika Dini ya Mwenyezi Mungu na Manabii.
وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا وَإِبْرَاهِيمَ وَجَعَلْنَا فِي ذُرِّيَّتِهِمَا النُّبُوَّةَ وَالْكِتَابَ ۖ فَمِنْهُم مُّهْتَدٍ ۖ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ
Na hakika tulimtuma Nuh na Ibrahim na tukawapa dhuriya zao Unabii na Kitabu. Basi wapo miongoni mwao wanaoongoka, na wengi wao ni wapotovu.
Kisha Aya inayofuata inasema tuliyowapa Mitume, yamehamishiwa kwa dhuria zao vilevile na kuna aina mbili za watu humo, wachache wameongoka na wengi wao ni wapotovu.
Aya hizi zinaeleza madhumuni ya Mtume kuwa ni kusimamisha Adl na inafanywa kwa njia ya Uimamu. Wakati Imam anapokuja, ni kudhihiri kwa Imamu tena lakini kuasisiwa kwa Adl. Katika dini Mwenyezi Mungu ameweka Adalat na Uimamu pekee kama jukumu kuu na sio kitu kingine chochote. Kwa bahati mbaya tumeziacha zote mbili. Tumesahau Adl na tukabadilisha Uimamu kwa kitu kingine. Tumeyatia giza maisha yetu na akhera. Adl ndio msingi wa dini, Taqwa na jamii. Mwongozo wa jamii unafanyika kupitia Uimamu. Hii ndiyo dini ya Mwenyezi Mungu iliyojadiliwa na Mwenyezi Mungu. Kuna mila nyingi pia ambazo tutazitaja baadaye.
Hotuba ya pili
Kizazi cha leo kinapaswa kuona aibu juu ya kutokuwepo kwa ubinadamu kati yetu. Kwa mujibu wa Hadith moja Mwenyezi Mungu ameweka maadili yote, fadhila zilizofungwa ndani ya kitambaa laini sana ambacho huhifadhi maadili yote na ikiwa kitapasuka basi maadili yote yatapotea. Jina la nguo hii ni Haya (staha). Ikiwa Haya itaisha, basi usitarajie maadili au fadhila zingine kubaki. Kutokuwa na aibu sio tu mwanaume na mwanamke wana uhusiano usio halali, kufichuliwa kwa mwili au matukio muhimu na vitendo. Kutokuwa na haya kunamaanisha mahali ambapo mwanadamu anapaswa kujisikia aibu lakini haoni haya; huu ni utovu wa aibu (kutokuwa na adabu). Kuzungumza kitu mwanaadamu aone aibu, huku akiona, wakati wa kula aone aibu asipofanya katika haya basi hana haya. Ukiona kwa vigezo hivi ubinadamu wa siku hizi umepoteza staha, aibu (Kihaya). Leo ubinadamu wote na haswa Waislamu wamepoteza Uhaya na aibu yao. Uthibitisho wa hili ni ukandamizaji ambao umeanza tangu tarehe 8 Oktoba mfululizo watu wasio na hatia, wanawake na watoto wanauawa na hakuna msaada unaokuja kutoka popote. Tulipaswa kuona aibu juu ya hili lakini tunaishi maisha yetu ya kawaida. Huu ni utovu mkubwa wa aibu bila kujali tumevaa kabisa, tumevaa Hijabu, tumekaa misikitini lakini ikiwa hatujachukua hatua yoyote kwa hawa wanaodhulumiwa tunaishi maisha ya aibu. Usidanganywe na nafsi yako. Katika ubinadamu huu usio na haya bado tuna matarajio kwamba wote watakwenda peponi; tunaenda kubusu miguu yao. Kama wangekuwa na ubinadamu angepaza sauti kwa ajili ya Gaza, Palestina. Mandhari nzima ya ulimwengu ni ya kutisha. Wakati fulani tunaweza kuona watu wanakumbuka Gaza. Wiki iliyopita baadhi ya wanazuoni wa Pakistan walitoa kauli nzuri kama Maulana Taqi Usmani alitoa kauli nzuri. Kusanyiko la kwanza alilifanya baada ya miezi miwili, kisha la pili baada ya mwezi mmoja. Bado ni bora anyanyue sauti yake katika mapumziko ambayo watu hufuata. Tunathamini mahubiri ambayo amefanya. Aliwashauri watu kwamba wale wanaofanya Umra watoe pesa zao za Umra kwa ajili ya Wapalestina. Lakini watu wana tamaa takatifu ya kufanya mambo ya Mustahab kwa hivyo haitarajiwi kwamba watu wafuate ushauri wake. Quran inasema sio Birri kwamba unaelekea mashariki au magharibi, lakini badala yake Birri anafikisha agano lako. Pesa hazitawasaidia hivyo, kwa sababu pesa zako hazitafikia. Wamesema mara kwa mara kwamba tunahitaji silaha. Ismail Haniya ametoa wito kwa dunia kuwa dunia nzima inatoa silaha kwa Israel. Hii imekuja kwenye vyombo vya habari vilevile kwamba silaha za Pakistani pia zimefika Israel huenda zikapitia baadhi ya vyanzo vingine ikiwa sio moja kwa moja. Tumesahau wajibu wetu. Mwezi huu wa Rajab ni wa mwezi Mtukufu ambao tuna fursa kubwa ndani yake.
Mwaka huu tarehe 13 Rajab tuna siku ya msingi chini ya jina la “Mwangamizi wa Khaybar” ambaye kutoka kwake tunapaswa kujifunza jinsi ya kutokomeza Marhab na kuishinda Khaybar ya leo. Tunapaswa kuwa na heshima mbele yake. Hii ni siku ya agano na wafuasi wa Haidar, watafanya agano na lolote litakalo wezekana tutaamua baada ya hapo. Saudi imesema tena tunataka kuanzisha uhusiano wa kirafiki na Israeli wakati vita vitakapomalizika kwa kuwamaliza Wapalestina. Tunamuomba Mwenyezi Mungu Awaangamize Mayahudi na Ale Saud wote kutoka katika ardhi hii.
