Hujjatul Islam Ustad Syed Jawad Naqvi
(Mkuu wa shule Jamia Urwatul Wuthqa – Lahore)
Imetolewa katika msikiti wa: Masjid Baitul ul Ateeq
Lahore – Pakistan
Aprili 14, 2023
HOTUBA YA 1: SIKU ISHIRINI ZA MWANZO ZA MWEZI WA RAMADHAN NI MAANDALIZI KWA AJILI YA SIKU KUMI ZA MWISHO
Ninawausieni nyinyi pamoja na kuiusia nafsi yangu kumcha Mwenyezi Mungu, pamoja na kuwasisitizieni kuyasimamisha maisha yenu katika misingi ya Uchaji Mungu.
Tambueni kuwa ucha Mungu ni mjumuiko wa mipango na mikakati kutoka kwa Mwenyezi Mungu yenye kumlinda mwanadamu. Mikakati anayopaswa kutekeleza katika maisha yake kwa ukamilifu ili apate kufanikiwa. Na ikiwa maisha ya yatatoka kwenye mipaka ya ucha Mungu, basi yatakuwa ni maisha yaliyojaa ufasiki, uhuni, ukafiri na ukandamizaji.
Maisha ambayo matokeo yake ni kuangamizwa kwa mwanadamu. Misiba wanayopata watu kutokana na matendo yao wenyewe ni matokeo ya maisha bila ya ucha Mungu.
Mwenyezi Mungu aliweka utaratibu huu mkamilifu ili kutukinga na siku hii ambayo hatuna pakukimbilia. Hasa, wale ambao Mwenyezi Mungu aliwapa mpango huu ili waweze kuishi maisha yenye ulinzi na kuendeleza mipango kwa ajili ya jamii nzima ya binadamu kuishi kwa usalama.
Mtukufu Mtume (s) anasema kwamba kitendo muhimu kinachotoa manufaa ya kimaada na kiroho ni kuwasilisha Iftar kwa wale waliofunga. Kutumikia Iftar kwa mtu mmoja kufunga ni sawa na kumwachilia mtumwa mmoja ambalo ni tendo kubwa.
Hii imetajwa kuwasilisha uzito wa kitendo. Tunaona mambo mawili ambayo yanachangia uzito wa vitendo katika riwaya. Moja ni kuachilia watumwa na nyingine ni malipo ya idadi fulani ya Hijja, hizi mbili mara zote hutumika kuwasilisha uzito wa matendo.
Kuachiliwa kwa watumwa kulikuwa kukitajwa siku hizo kuwa ni tendo lililotukuka zaidi kwa sababu watumwa hao walizingatiwa kuwa ni mali. Ingawa kuwaweka watumwa haijatajwa waziwazi kuwa ni marufuku, mkazo umewekwa katika kuwaachilia watumwa.
Tendo hili linalinganishwa na matendo mengine ili kuonyesha umuhimu. Fidia nyingine ni kusamehewa dhambi zako. Maswahaba walituomba sote hatuna uwezo wa kuhudumia Iftar. Mtukufu Mtume (s.a.w.w.) akajibu kwamba bado unapaswa kufanya na hata kama huwezi kutumikia maana kamili basi angalau tumikia nusu kipande cha Tarehe.
Kwa hivyo kufanya ubadhirifu na urasmi katika Iftar hairuhusiwi jambo ambalo kwa ujumla tunalifanya kila siku katika Iftar yetu na haswa tunapowaalika wageni kwa Iftar. Unapaswa kuwa na sahani nyingi kwenye Iftar na sahani moja tu inatosha na inapaswa kuendana na hali ya mgeni. Hii ingezingatiwa kama Iftar kamili ikiwa itatolewa kwa kuhifadhi heshima na hadhi ya waumini.
Unapaswa kutumikia Iftar kwa kadri uwezavyo na Mtume (s.a.w.w.) anasema angalau nusu ya tarehe ambayo ina maana ya kiwango cha chini iwezekanavyo. Isiwe kwamba unawaalika wageni wako Madrassa kwa Iftar na kutumia kutoka Baitul Maal.
Hazina ya umma ni ya watu fulani maalum tu na sio kwa kila mtu. Unapaswa kufanya Iftar kwa kiwango unachoweza na tena cha chini zaidi ni kupanga glasi moja ya maji yako mwenyewe. Kutoa maji kutoka kwa kipoza maji cha umma ni adabu lakini kwa Iftar lazima utumie kutoka mfuko wako mwenyewe.
Mtukufu Mtume (s) anasema, Enyi Watu! Ambao wamezifanya tabia zao kuwa bora katika Ramadhani. Katika mwezi wa Ramadhani ukiwapumzisha wafanyakazi wako Mwenyezi Mungu atakupunguzia mzigo.
Mtukufu Mtume (saww) anasema mtu anayelinda uovu wake katika mwezi wa Ramadhani ambao kwa hivyo haufai kufanywa kwa mwaka mzima. Waislamu wengine wabaki salama kutokana na ndimi zetu, mikono na viungo vyetu.
Hakika hakuna dhiki yoyote itakayompata yeyote katika mwezi wa Ramadhani na kama atafanya hivyo basi siku ya Qayamat Mwenyezi Mungu atasimamisha ghadhabu yake juu yake. Aliye wakirimu mayatima katika mwezi wa Ramadhani Mwenyezi Mungu atamtukuza siku ya hukumu. Hatuna budi kuwapa utu na heshima watoto yatima, tunachofanya ni kuwatukana mayatima kwa kujionyesha kwa kila mtu kuwa yeye ni yatima ninayemsaidia.
Mwezi wa Ramadhani ni mwezi wa rehema na ufunguo mmoja wa hili ni kuwa na uhusiano mzuri na jamaa zako ili upate rehema kutoka kwa Mwenyezi Mungu. Mwenye kukata uhusiano na jamaa Mwenyezi Mungu atavunja uhusiano naye siku ya kiama. Yule ambaye kwa kudhamiria anaswali swala za ziada Mwenyezi Mungu amemlazimu kumwachilia kutoka kwenye moto wa Jahannamu. Hii ni kwa sababu katika mwezi wa Ramadhani malipo ya amali yanazidishwa mara sabini.
Ni kama kiwango cha bidhaa kupanda katika misimu fulani, ambapo unauza bidhaa zako wakati huo. Mwenye kutekeleza faradhi moja katika mwezi wa Ramadhani atapata malipo ya amali sabini ikilinganishwa na miezi ya kawaida.
Mtukufu Mtume (saww) anasema yule aliyenitumia salamu katika mwezi huu basi Mwenyezi Mungu atamzidishia fidia ya matendo yake. Mwenye kusoma aya moja ya Quran katika mwezi wa Ramadhani ni sawa na kusoma Quran nzima katika miezi mingine.
Enyi watu! Mwenyezi Mungu amekufungulieni milango ya Pepo, basi sasa tafuteni kwa Mola wenu Mlezi kabla hajafunga milango. Mwenyezi Mungu atafunga mlango ikiwa tu mwanadamu anataka kutoka kwa Mwenyezi Mungu kuufunga. Maana yake ikiwa mwanadamu atafanya kinyume na yale anayotutaka Mtume katika mwezi huo basi milango itafungwa.
Milango ya kuzimu imefungwa katika mwezi wa Ramadhani na unapaswa kutafuta kutoka kwa Mola ili asikufungulie. Mwenyezi Mungu amemfunga shetani katika mwezi huu, basi mtafute Mwenyezi Mungu ili msimwachilie. Hatujaelewa dhana ya Shetani kwa hiyo sisi wenyewe tumemezwa na ushetani na wengine pia wanafanya matendo ya Kishetani pamoja nasi. Tumeambiwa kuwa Shetani ni Jini mwenye nguvu nyingi, halala na yuko kila mahali na anatawala akili, nyoyo na makusudio ya kila mtu. Ikiwa mtu ana nguvu sana basi yeye si wa kawaida na haonekani.
Vipi tutajikinga na kitu kisichoonekana na Mwenyezi Mungu anatutaka tujikinge na Shetani. Shetani mmoja ni Jini na Shetani mwingine yuko ndani yetu. Shetani maana yake ni kitu kinachotuweka mbali na kutuweka mbali na Mwenyezi Mungu. Basi unaweza kuona ni nani anayekuweka mbali na Mwenyezi Mungu? Nani amekuepusha na Swalaatul Jumah? Sio mchawi au mzimu ambao umekuzuia, bali ni nafsi yako, matamanio, mke, watoto au Maulana fulani anayekukataza kufika kwenye Swalaatul Jumah.
Kama unavyoona katika mikataba mingine ya biashara hupati faida kutokana na mtu mwingine anayekunyima, na unafahamu nani amekunyima. Shetani ndio walio karibu na kukuweka mbali na majukumu yako na hawa wa Shetani ndio waliofungwa na Mwenyezi Mungu na sasa nenda ukafungue mafungamano wewe mwenyewe.
Wanataka kukuweka mbali na Mwenyezi Mungu na wewe unataka kuwakaribia? Anaondoa umakini wako kama katika mahubiri haya. Majini hawajaja kugeuza shingo yako kutazama mahali pengine. Yule anayejitenga na maarifa, anafanya kwa kuingiza mawazo, kutoa mapendekezo. Kuna mapendekezo mengi ambayo yanatuweka mbali na kusudi letu. Katika Ramadhani hizi hufungwa na mwanadamu huzifungua.
Mwenyezi Mungu anasema kwamba katika mwezi wa Ramadhani za Shetani zimefungwa lakini katika Pakistani zote za Shetani katika siasa, serikali, taasisi zote ziko wazi. Ushetani uliofanywa katika mwezi huu unaendelea sasa hivi pia nchini Pakistani siku hii. Hao si Majini, Ibilisi, badala yake wamechaguliwa kwa kura zenu.
Amirul Muminin (a) alimuuliza Mtukufu Mtume (s) wakati wa khutba hii ni kitendo gani bora zaidi katika mwezi huu wa Ramadhani. Mtukufu Mtume (saww) akasema Ewe Abul Hassan! Kitendo bora kabisa ni AL WARA, yaani kujiepusha na yale ambayo Mwenyezi Mungu ameyaharamisha.
Kisha Mtume akalia na Amirul Muminin (a) akauliza kwa nini unalia? Mtukufu Mtume (s.a.w.w.) alisema kwamba ninalia juu ya msiba ambao utakuja juu yenu katika mwezi huu. Ninaweza kuona katika mwezi huu kwamba uko katika hali ya Swala. Katika mwezi huu mtu mnyonge zaidi katika ubinadamu huinuka na kukupiga upanga kwenye paji la uso wako na ndevu zako hutiwa rangi kwa damu hiyo.
Ali (a) hakujali lakini badala yake aliuliza ni lini nitapigwa na pigo hili la upanga je, dini yangu itakuwa salama wakati huo? Huu ni upendeleo wa Amirul-Muminin (a) ambao unamtofautisha na kumfanya aonekane tofauti na kila mtu mwingine katika Umma wa Mtukufu Mtume (saww). Ni dhulma kumlinganisha Ali na mtu mwingine kuhusu nani mbora zaidi na Ali alikuwa na maumivu haya.
Alikiri hata katika hatua moja kwamba ulimwengu umenishusha hadi kiasi kwamba walinifananisha na Muawiyah ambao ni uonevu mkubwa. Mtukufu Mtume (s) akajibu kwamba dini yako italindwa. Aliyekuuwa wewe aliniua mimi, aliyekuchukiza alifanya hivyo na mimi. Nafsi yako ni nafsi yangu, uumbaji wako ni uumbaji wangu, Mwenyezi Mungu aliniumba kwa ajili ya Utume na wewe kwa ajili ya Uimamu. Aliyeukadhibisha Uimamu wako aliukadhibisha Utume wangu.
Ewe Ali! Wewe ndiye mrithi wangu na baba wa watoto wangu wawili, yaani Hassan na Husein. Wewe ni mume wa binti yangu na mrithi wangu, Khalifa juu ya Ummat wangu wakati wa uhai wangu na vile vile baada.
Agizo lako ni agizo langu na katazo lako ni langu. Naapa kwa yule bwana aliyenifanya Mtume na kheri juu ya viumbe vyake kwamba wewe ni Hujjat juu ya Ummah wangu, mdhamini wa siri za Mwenyezi Mungu na Khalifa juu ya waja wa Mwenyezi Mungu.
Hii ilikuwa ni khutba ambayo Mtukufu Mtume (s) aliufahamisha Ummah kuhusu ilani ya Ramadhani. Aliitwa enyi watu na sio waumini tu. Mwezi huu mkuu ulitujia na sasa unaelekea mwisho wake. Mtume akasema mwezi huu umekukaribia na ukaukaribisha na sasa unatutoka. Katika siku zilizobaki tujaribu kufidia mapungufu ambayo yangekuja kutokana na kazi zetu mbalimbali ambazo tumenaswa kwa hiari. Siku hizi kumi za mwisho ni muhimu sana hasa na katika hizi kuna Laylatul Qadr pia.
Katika siku hizi kumi kuna kushuka Quran na Malaika. Chochote ambacho mwanadamu anapaswa kufikia kiko katika siku hizi kumi haswa. Siku ishirini zilizopita ambazo zimepita kabla ya siku hizi kumi zilizopita zilikuwa za maandalizi ya siku hizi kumi. Hivyo zichukulieni siku hizi kumi za mwisho kama fursa iliyobarikiwa na uaminifu ambao Mtume anatudai kwa njia ya kufunga.
Milango ambayo Mwenyezi Mungu ameahidi kuifungua tuipate iliyofunguliwa na ambayo Mwenyezi Mungu ameifunga ikiwa tumeifungua kutokana na makosa yetu basi tuifunge. Wale Shetani ambao Mwenyezi Mungu amewafunga tunapaswa kuwafunga hasa wale wa Shetani wa Pakistani. Mwenyezi Mungu asiwafunge tu, bali awazamishe ili asije mtu kama hawa atakayeliangamiza taifa zima.
HOTUBA YA PILI: FUNGA IWE CHACHU YA KUHUISHA HISIA ZA KUSIMAMA DHIDI YA DHULMA NA UONEVU
Mwenyezi Mungu ameujaalia mwezi wa Ramadhani kwa ajili ya kupata Taqwa na khaswa katika mwezi huu Saumu ni kitendo ambacho hekima yake ni kupata Taqwa.
Kama Mwenyezi Mungu Anavyosema katika Qur’an kwamba Saumu imethibiti kwa ajili yenu na vizazi vya kabla yenu ili mpate Taqwa. Kufunga kunaacha athari kubwa kwetu. Kuna Hadith zinazotaja kwamba ikiwa utatoa haki za Sawm, basi ni njaa tu.
Amirul Muminin (a) anasimulia kutoka kwa Mtukufu Mtume (s) ambapo anasema; kuna watu kadhaa ambao saumu yao haitoi kitu kingine zaidi ya njaa na kiu. Na wapo wengi wanaoabudu usiku ambao hukesha tu usiku katika ibada lakini hawapati chochote zaidi ya hapo.
Hii ni kwa sababu Sawm sio tu kubaki na njaa na kiu, lakini badala yake Sawm anafahamu uwepo mzima wa mwanadamu. Saumu moja ni ya viungo na ya pili ni ya moyo.
Sawm maana yake ni kusimama na kudhibiti. Mwanadamu kwanza aanze na moyo na akili. Mambo yanayokuja akilini yanapaswa kudhibitiwa. Minong’ono huanzia moyoni ambapo mawazo mabaya huja. Ikiwa moyo utakuja chini ya Sawm basi viungo vinadhibitiwa vyenyewe.
Kuna hadithi kutoka kwa Mtukufu Mtume (s.a.w.w.), ambapo alimuona bibi akimtusi mjakazi wake kwa maneno mabaya sana na bibi huyo alikuwa katika hali ya kufunga vile vile.
Mtukufu Mtume (s.a.w.w.) akamuuliza wewe ni mfungaji wa aina gani? Sawm sio tu kujiepusha na chakula na maji. Mwenyezi Mungu Amefaradhisha Saumu kujiepusha na Halali ili iwe sababu kwako kujiepusha na Haramu, haramu na vitendo vya ufisadi. Iwapo matendo maovu na maasi yatabaki katika nafsi yako licha ya kufunga basi walio wengi wana njaa na hawafungi.
Mtukufu Mtume (s) anasema kwamba watu hawa wameacha kula na kunywa tu lakini wanaendelea na vitendo vyote vilivyokatazwa. Mtume anataja kuwa Mwenyezi Mungu anasema wakati haujatoka katika Haramu lakini umeacha kula, kunywa ambayo ni Halali basi hii haikubaliki.
Kuna mwelekeo mwingine wa kufunga ambao unahusiana na leo. Imamu Sadiq (a) anasema ni nini lengo la saumu ambapo Mwenyezi Mungu ameweka ibada hii ngumu. Hii ni kwa sababu wote matajiri na maskini wanapaswa kuwa sawa. Hii ni kwa sababu tajiri hawezi kupata umaskini na njaa isipokuwa afunge. Yule ambaye ni tajiri hafi njaa na hivyo hisia zake za njaa na kiu hufa.
Aliye tajiri hupanga kila kitu wakati wowote anapotaka. Kwa hiyo Mwenyezi Mungu ameiweka ibada hii ili watu matajiri wasiue hisia zao za ubinadamu. Wanapaswa kuhisi, kutambua uchungu wa maskini na dhaifu. Imamu Sadiq (a) anasema Mwenyezi Mungu ameifanya Saumu kuwa ni wajibu ili kuhuisha hisia za njaa, kiu na makhsusi za siku ya hukumu. Kukuza unyenyekevu, unyenyekevu, unyenyekevu wa nafsi; Mwenyezi Mungu ameweka saumu.
Katika hadithi nyingine ya Imamu Raza (a) kuhusu kwa nini Saumu imehifadhiwa na Mwenyezi Mungu. Yeye (s) anasema kwamba katika maisha haya ya sasa mwanadamu anapaswa kujifunza kitu kutokana na kufunga. Na dhiki zozote zinazokuja kwa sababu ya kufunga anapaswa kuwa radhi na malipo anayopata. Ili apate utambuzi wa kile kinachopita kwa watu masikini na dhaifu duniani.
Ili kuhuisha hisia hii Mwenyezi Mungu ameendelea kufunga. Wanapofunga kwa saa 14 na kisha kufanya Iftar, watambue kuwa hali yangu hii ilikuwa ya saa 14 lakini wapo wengi walio katika hali hii ya njaa katika kipindi cha miaka 14 na zaidi.
Hivyo basi, mwanadamu anapofanya Iftar anatambua kwamba jinsi Mwenyezi Mungu alivyoshibisha njaa na kiu yangu, ni lazima niweze kufanya hivyo kwa ajili ya wengine. Mwenyezi Mungu anataka kuhuisha hisia hii ndani yetu kwa njia ya kufunga.
Njaa na kiu ni hisia moja lakini inawezekana leo kuna wengine wanateseka zaidi kuliko njaa na kiu. Inawezekana wanapata chakula, maji lakini maisha yao, heshima, taifa na utakatifu wao umetekwa. Ardhi na dini zao zinaweza zisiwe huru.
Shingo zao zimefungwa na baadhi yao na unyanyasaji wa kinyama unafanywa nao. Njaa na kiu pia ni maumivu ambayo tunahuishwa kwa kufunga lakini kuna maumivu makubwa zaidi ambayo pia tunapaswa kufufua katika mwezi wa Ramadhani. Kufunga huleta uhai kwa roho zetu zilizokufa na wakati roho zinapokuwa hai huhisi kile kinachozunguka.
Leo hali yetu si nyeti. Tunaweza kuona taifa la Palestina limetekwa na kukandamizwa kwa miaka 75. Hali hiyo hiyo inafanyika kwa Kashmir na hakuna chochote chao kilicho salama.
Wakati hakuna aliyeunga mkono mataifa haya, Wayemen nao wakawa wahanga wa dhulma hii na kisha Syria, Iraq, Bahrain zote zikawa wahanga. Hii ni kwa sababu watu hawakutambua uchungu. Kwa hiyo Mtume akasema walio wengi wana njaa na hawafungi. Tunaambiwa juu ya adabu za kufunga ambazo ni za njaa. Anayetufundisha adabu za funga ya kweli ni Imamu Khomeini (r.a).
Saumu sio ya kuanzia saa ngapi hadi saa ngapi tusile n.k Saumu ni kufufua hisia za kibinadamu maana yake wanaoonewa wapaze sauti kwa ajili yao. Na siku hiyo ni leo. Imam Khomeini (r.a) baada ya mwaka mmoja wa mapinduzi alitangaza kwamba Ijumaa ya mwisho ya Ramadhani iwekwe wakfu na Waislamu wote ili kueleza uthibitisho wa wao kuamshwa kwa ajili ya wanaodhulumiwa.
Lau Umma ungeupokea ujumbe huu wa Imam Khomeini (r.a) basi hakika Kashmir isingepatwa na hali hiyo hiyo. Yemen pia isingeteseka kwa sababu jamii hai ambazo hisia zao ziko hai hazioni ndugu zao Waislamu wakichinjwa mbele ya macho yao.
Ni kutokana na uzembe huu Waislamu wanateseka duniani kote. Waislamu nchini India walikaa kimya juu ya Kashmir na leo wako katika hali mbaya zaidi kuliko Palestina. Waislamu hao hao hawakuizungumzia Kashmir kwa sababu funga yao haikuwa ile iliyofafanuliwa na Mtukufu Mtume (s) bali badala yake ilikuwa njaa tu. Iwapo huo ulikuwa ni mfungo kweli basi hisia zao zingekuwa hai kwa Kashmir. Leo hii wasingefedheheka hivi. Asingechinjwa kwa jina la kinyesi cha ng’ombe.
Lakini tunapaswa kulalamika juu ya nani kwani hali mbaya zaidi ni yetu. Katika nchi yetu ingawa Wayahudi na Wahindu hawatudhibiti lakini watawala wetu wana tabia mbaya na Wapakistani kisha Wayahudi na Wahindu. Chochote kinachotokea kwa Wapakistani kufufua hisia hii ni kufunga na Siku ya Quds ambayo ni leo.
Waumini wote walio na afya njema wanapaswa kushiriki katika hili. Ni kitendo cha kiishara ambacho kinakusudiwa kujitayarisha kwa tendo fulani la kweli. Isitokee kwamba wakati Karbala inakuja unahisi njaa na kiu.
Hiyo Karbala ni hakika kama unataka kuileta katika zama zako vinginevyo itaamilishwa na Imamu wetu wa Zama (a.t.f.s.). Yeyote aliye tayari atasimama naye tu na kumwambia Labbaik. Leo ni siku ya kufanya mazoezi hayo.
Mwenyezi Mungu ahuishe fahamu, akili na mwamko kwa Waislamu wote. Kila mtu anapaswa kushiriki katika tukio hili.
Ni zaka ya usalama wako. Inachukua saa 2 hadi 3 kwa ushiriki huu lakini kwa saa hizi unasema Labbaik kwa Mtume wako, Ali na Imam wa Zama (a.t.f.s) jambo ambalo si lolote. Isitokee Ramadhani ikapita na waliodhulumiwa wakawa wanatazama kwamba hakuna aliyewapaza sauti. Israel imefanya uonevu mwingi katika mwezi huu kwa kuwaua Wapalestina, kuwateka nyara na kuwakandamiza ambapo jana pia wawili waliuawa shahidi.
Na hali hiyo hiyo iko Kashmir, India na unapaswa kupaza sauti yako kwa ajili yao ili uthibitishe kwamba hatuna mioyo iliyokufa, tuko hai na kufunga kumetufanya tuwe hai.
