Je, waliohai wanapaswa kumfanyia nini marehemu?

Njia bora ya kukubalika Dua ni mtu kumswalia Mtume Muhammad na familia yake mwanzoni na mwisho wa Dua. Ukifunga maombi katika bahasha ya baraka na kuipeleka kwa Mungu, hakika Mungu ataikubali.

﴿إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالنَّصَارَىٰ وَالصَّابِئِينَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ﴾

“Hakika walio amini, na Mayahudi na Wakristo na Masabii, wanaomuamini Mwenyezi Mungu na Siku ya Mwisho, na wakatenda mema, watapata ujira wao kutoka kwa Mola wao Mlezi, na hakuna khofu juu yao, wala hawatahuzunika. {Baqara: 92}

Ndugu wa kila mtu aliyekufa hujaribu kufanya jambo kwa marehemu katika ulimwengu huu ambalo litamletea wokovu na msamaha na Mungu atambariki. Hili ndilo lengo la kawaida la jamaa zote wa marehemu. Je, Quran Tukufu inasema nini kuhusu jinsi Mungu anavyomlipa marehemu? Mwenyezi Mungu, kwa wale wanaoiacha dunia kwenda Akhera na kwenda kwa Mola wao, vipi watasamehewa ikiwa ni wakosefu, na watalipwa vipi ikiwa watakuwa watiifu? Au wale walionusurika wa marehemu wanaweza kumfanyia nini?

Wanachuoni na Mufti wametuambia tusome Quran kwa ajili ya wafu, toeni sadaka, tuwaombee ujira wao utawafikia. Lakini kuna masuala mawili hapa: Je, watu wa dunia wanaweza kuwasaidia wafu baada ya kifo? Na je, wafu wanaweza kuwasaidia walio hai? Kuhusu swali la pili, kuna tofauti nyingi kati ya madhehebu na dini za Kiislamu, lakini jambo moja ni hakika kwamba hata kama mtu wa kawaida hawezi kufanya hivyo, shahidi anaweza kufanya hivyo, kwa sababu hakufa kwa mujibu wa Qur’an. Yeye yu hai katika ulimwengu wa milele na unapata riziki mbele ya Mwenyezi Mungu, kwa sababu manabii na maimamu watoharifu ni wa aina hii na wanaweza kutusaidia, kutuunga mkono na kutuombea. Lakini je, tunaweza kuwasaidia wafu wetu? Kweli, tunajaribu kuwasaidia kupitia mila zetu. Kwa vile sisi ni watu wa matambiko na matambiko zaidi ya dini, sisi ni watu waliofungwa na matambiko, hivyo matambiko ni muhimu zaidi kuliko dini katika bara. Mtu akifa, moja ya mila zetu ni kuwalisha watu waliofika kwenye mazishi. Kila sehemu ina sherehe yake, kama vile sherehe ya ndoa, sherehe ya kifo. Sherehe ni sehemu ya ustaarabu na utamaduni na haina uhusiano wowote na dini. Desturi miongoni mwetu ni kuvaa rangi nyeusi mpendwa anapofariki, huku katika nchi jirani ya India, wakivaa nguo nyeupe jamaa anapokufa.

Kwa hivyo, mila hizi ni tofauti, zinabadilika kila wakati ulimwenguni, mila zingine zinaundwa na watu na zingine hurithi kutoka kwa mababu. Na leo ni zama za vyombo vya habari, desturi nyingi hutazamwa kupitia mitandao ya kijamii na kuenea katika jamii zao. Tunafanya hivyo kwa ajili ya mioyo yetu wenyewe, si kwa ajili ya wafu. Kwa mfano, hata kusanyiko hili tunalofanya si la wafu, au wale wanaoshiriki mazishi hawafanyi ibada kwa wafu, wanakuja kuwafariji na kuwaheshimu walio hai. Wanasiasa nao wanashiriki mazishi mengi, kwanini, ili wapigiwe kura wakati wa uchaguzi, hawana uhusiano wowote na marehemu. Kwa watu wa kisiasa, haijalishi ikiwa chombo hiki kimesamehewa na Mungu au la. Au watu wengine wanatoka mbali wanaokuja kwa sababu za kijamii tu, haya yote ni matambiko ambayo tunajifanyia wenyewe. Je, ni amri gani ya Mungu kuhusu jambo la kufanya mtu anapokufa? Amri ya Mwenyezi Mungu Mtukufu anapofariki Muislamu, baadhi ya haki na wajibu wa maiti ni wajibu wa maiti, moja wapo ni kwamba mazishi, sanda na maziko ya maiti yafanywe mara moja. mazishi yasicheleweshwe, Lakini tunaweka mwili na tunangojea mwana na binti kuja kutoka Amerika na Kanada. Maiti huhifadhiwa ndani ya nyumba kwa siku tatu au nne. Hii si kweli, hii ni desturi yetu, hii ni desturi tuliyoifanya sisi wenyewe. Lakini amri ya Mungu ni kuwaosha wafu haraka iwezekanavyo, kuwaombea wafu na kuzika. Hizi ni ahadi. ambayo ni wajibu kwa walio hai. Ni wajibu kwa waumini wote katika eneo. Haya ni majukumu ambayo yanaitwa wajibu wa kutosha. Kwa maneno mengine, kuoga, kuvika sanda, na kuzika maiti ni wajibu kwa Waislamu wote, lakini ikiwa watu wachache watatekeleza majukumu hayo, watasamehewa na wengine. Sio lazima kila mtu ahusike, lakini mtu asipohusika, kila mtu analaumiwa.

Lakini si sawa tuiweke maiti ikingoja watoto na ndugu, ikiwa mtoto wa kiume, binti au jamaa yoyote alimpenda sana marehemu, alipokuwa hai, hospitalini, alipohitaji huduma, basi walipaswa kuja. Lakini si sawa kutomzika mfu kwa siku mbili au tatu ili tu watu waje kuiona maiti baada ya kifo.

Akifa mtu usiku mzikeni usiku huo huo, akifa siku hiyo mzike siku hiyo hiyo, na watakaokuja baadae waombe msamaha kwa marehemu. Tunamkasirisha Mungu ili kuwapendeza watu. Waumini wanapaswa kujiepusha na matendo ambayo hayampendezi Mungu wala hayawanufaishi wafu.

Hatua baada ya kuzikwa ni hatua ya kuombewa msamaha kwa wafu. Je, desturi zetu za kuombea msamaha ni zipi? Na amri ya Mungu, ni ipi? Mungu hajaweka jukumu la kuombea msamaha wafu kwa ndugu wa marehemu na waumini wengine wa eneo hilo. Si wajibu wa aliye hai kuwaomea msamaha wafu. Bali ni wajibu wa kila mwanadamu kuomba msamaha kwa Mungu mwenyewe maadamu yu hai na kufanya jambo ambalo Mungu atamsamehe maadamu yu hai. Kwa sababu Mungu ametuma dini kwa walio hai na sheria zake zote ni kwa walio hai.

Lakini tunafanya nini, tunaishi maisha yetu yote mbali na dini na tunadhani kwamba baada ya kifo chetu wengine watatuombea msamaha. kupitia nini? Kupitia mila tofauti na tamaduni tofauti. Maana yake ni kwamba kuna dosari katika dini ya Mwenyezi Mungu, au Mtume wa Mwenyezi Mungu alisahau kutuambia, au aliileta Jibril, au maswahaba hawakutufikishia! Hiyo ina maana gani? Kwa hiyo tunajaribu kumuombea msamaha marehemu kwa desturi zetu. Ibada hizi hazitokani na mapungufu ya dini, lakini kwa urahisi wetu, wakati mwingine hutokea kwamba tunafanya wajibu wa kidini, lakini wanasema kwamba tunataka kufanya hivyo kwa faraja yetu. Kwa hivyo matambiko ndiyo tunayotaka kufanya kwa ajili ya faraja yetu, vinginevyo ikiwa tunaishi kwa mujibu wa dini ya Mwenyezi Mungu, hakuna upungufu wa kujitosheleza na mambo ya ziada.

Mwenyezi Mungu ametoa njia kamili ya msamaha katika aya ile ile niliyoisoma mwanzoni mwa mjadala. Aya ya 62 ya Surat Al-Baqarah. Mwenyezi Mungu amesema ndani yake. Wale walio amini. Yaani waliamini Tauhidi ya Mwenyezi Mungu, waliamini utume wa Mtume, waliiamini Qur-aan. Wale wanaoamini Siku ya Kiyama, Qur’ani inawaona kuwa ni Waumini. Lakini wapo baadhi ya watu ambao hawakumuamini Mtume na Qur-aan, bali walibaki kuwa Mayahudi, Wakristo na Wasabai. Wasabai ni akina nani? Wasabai ni wale ambao ni wafuasi wa Yahya (AS). Hadhrat Yahya alikuwa mtoto wa Hazrat Zakaria (AS). Wafuasi wake wanaitwa Wasabai. Wengine walisema hapana, wafuasi wa Bwana Daudi wanaitwa Wasabai, ambao kitabu chao kilikuwa Zaburi. Kwa hakika, Kurani inataja dini nne: Waislamu, Wayahudi, Wakristo na Wasabai. Wanasamehewa vipi wakifa?

Quran inataja dini nne, lakini upeo wake sio mdogo sana. Kila dini ina madhehebu yake, kuna madhehebu kadhaa miongoni mwa Waislamu wenyewe, ukiwauliza utasamehewa vipi baada ya kufa, kila mtu atatoa maoni yake. Na atakuambia toleo lake. Lakini je, toleo lililofanywa nao ni toleo lile lile ambalo Mungu amesema katika Quran? hata kidogo. Ni kama ukienda chuo kikuu kwaajili ya kudahiliwa na kumwomba mkuu wa shule achukue nafasi yangu ya kujiunga na chuo kikuu chako, lakini mimi nabaki chuo kikuu na kufuata sheria yangu badala ya sheria ya chuo kikuu. Sheria itakuwa yangu, chuo kikuu kitakuwa chako. Mungu atupeleke peponi, lakini pepo ni ya Mungu, sheria ya kwenda peponi itakuwa yangu. je inawezekana?

Mungu anatoa msamaha, Mungu anakupeleka mbinguni, Mungu anatoa baraka za mbinguni, basi amri zitatoka kwa Mungu, sheria itatoka kwa Mungu, na njia ya kwenda mbinguni lazima ifafanuliwe na Mungu. Huwezi kuingia mbinguni ya Mungu peke yako.

Katika aya hii ya Surah Al-Baqarah, Mwenyezi Mungu ameeleza mojawapo ya sheria zake na akaondoa kutokuelewa huku kwamba dini mbalimbali zinabatilisha wazo la kwamba Mwenyezi Mungu anatusamehe kwa mujibu wa sheria na kanuni zetu Kwa sababu wafuasi wa dini zote wamejiwekea kanuni zao, Wayahudi wana kanuni zao, Wakristo wana kanuni zao, Wasabai wana mfumo wao, Waislamu wana sheria zao za msamaha, halafu madhehebu yote ya Shia yako ndani ya Waislamu. Miongoni mwa Sunni, kuna madhehebu kadhaa, ambayo kila moja inasema sheria zake za msamaha kutoka kwa Mungu baada ya kifo. Mashia wanasema kundi letu lina nguvu sana, hatuna la kufanya, kwa sababu viongozi wa peponi ni wetu, baada ya kifo cha Amirul Momineen Ali, amani iwe juu yake, anatukaribisha peponi, akina Deobandi wanasema kuwa kikundi chetu kina nguvu kuliko Mashia. Tunampenda Mtume, lakini mpenzi wa Mtume anaweza kutupwa motoni! Mtukufu Mtume (s.a.w.w.) anakaa kwenye kiti huko Mahshar na kuuombea msamaha Ummah wake, hatuna la kufanya katika dunia hii.

Wayahudi pia walikuwa na wazo lile lile kwamba Ibrahimu anakaa juu ya kiti kati ya mbingu na kuzimu na kuwasamehe wana wa Israeli wote na kuwapeleka mbinguni Wakristo pia wanasema kwamba Yesu alijitoa dhabihu ili dhambi zetu ziweze kusamehewa Kristo mwenyewe alitolewa dhabihu kwa ajili ya dhambi zetu. Msamaha wetu ni hakika kwa sababu Yesu Kristo mwenyewe alitolewa dhabihu kwa ajili ya dhambi zetu. Mashia pia wana takriban wazo lile lile la kwamba Imam Hussein (AS) alijitolea muhanga, wewe mlilie tu Imam Hussein (AS) na utasamehewa.

Kila mtu anaelezea toleo lao la msamaha, lakini Mungu alibatilisha wazo hili na kusema kwamba iwe ni Mayahudi, Wakristo, Wasabai, Waislamu, Mashia, Masunni, chochote kile, kuna toleo moja tu la msamaha na hilo ni imani na matendo ya haki. Hakuna kiwango kingine zaidi ya imani na matendo, si kwa kizazi, si kwa nasaba, si kwa chama, si kwa kitu kingine chochote. Imani na matendo ni hali zote mbili, wala imani pekee haitoshi wala tendo la haki pekee. Vinginevyo, imani na imani ya Wayahudi ilikuwa na ni kwamba wao ni watoto wa Mungu na mbingu iliumbwa kwa ajili yao tu. Hawataulizwa kuhusu mchakato huu. Kama hapa, ikiwa ni mtoto wa waziri mkuu, mtoto wa waziri mkuu au mtoto wa jenerali wa kijeshi, anaruhusiwa kuingia popote bila kitambulisho. Lakini hawaruhusu watu wa kawaida kuingia hata kwa kuwasilisha hati kadhaa. Wayahudi pia wana maoni sawa kwamba wana uhusiano na Mungu, kwamba Mungu aliumba mbingu kwa ajili yao, na watu wengine ni watumwa wao. Kwa sababu hii, Mayahudi hawakumkubali Mtume wa Uislamu kama mtume. Mnajua kwamba Mtukufu Mtume (s.a.w.w.) alipohama kutoka Makka kwenda Madina, Mayahudi walikuwa tayari huko. Wayahudi hawa hawakuwa wenyeji wa Madina, bali walikuwa wamehama kutoka Palestina kwenda Madina kwa sababu iliandikwa katika vitabu vyao kwamba Mtume wa mwisho atakuja katika eneo hili. Na hivi ndivyo ilivyotokea wakati Mtukufu Mtume (s.a.w.w.) alipohamia huko Mayahudi waliokuja Madina kutoka Palestina na maeneo mengine waliona dalili zote za utume ndani yake, lakini hawakukubali kuwa Muhammad hakuwa. wa nasaba ya Kiyahudi hakuwa katika kizazi cha Is-haq (amani iwe juu yake), bali ni kizazi cha Ismail (amani iwe juu yake) na hawakuwa Waislamu. Kwa hiyo, kwa sababu tu hakuwa Myahudi, hawakumwamini wala hawakuikubali Qur’ani.

Kwa hivyo, hakuna jamaa ya Mayahudi na Mwenyezi Mungu itakayowaokoa na adhabu ya Jahannamu, wala sadaka ya Isa kwa Wakristo, wala rehema ya Mtume wa Mwenyezi Mungu kwa Waislamu, ikiwa hakuna imani na matendo mema. Vyote hivi ni viwango vilivyojitengenezea wenyewe, lakini kiwango halisi ni kile ambacho Qur’ani imeeleza Ili kutatua kutokuelewana huku, Mungu alidhihirisha aya hii kwamba bila kujali rangi, rangi na dini, kuna kigezo kimoja tu cha msamaha na Mungu, nacho ni imani na matendo mema. Mbali na imani na matendo ya haki, fanya maelfu ya sherehe, ungana na mtu yeyote, haitaleta tofauti.

Sasa mtu akiuliza kuna watu wengi ambao si waislamu lakini wamefanya mambo mengi mazuri kwa ustawi wa umma, wamefanya huduma nyingi kwa waja wa Mungu watasamehewa vipi? Vigezo vya kila mtu ni sawa, mtu kajenga hospitali, kajenga msikiti, kajenga barabara,kanunua gari, kajenga chuo kikuu, mema yote haya yanalipwa akhera. Lakini haya ni jambo moja tu, yaani, matendo mema tu, lakini si imani. Vigezo vya msamaha katika maisha ya akhera ni imani na matendo mema. Imani na matendo mema lazima pia yawe yetu, sio kama marehemu alikufa bila imani na matendo ya haki. Hakuna imani ya mtu inaweza kuwa na manufaa kwa mwingine, na hakuna hatua ya mtu inaweza kuwa na manufaa. Imani na amali si vitu vya kugawiwa au kugawanywa, si vitu vya kuhamishwa, imani na amali vya mtu mmoja si sababu ya kurehemewa mtu mwingine. Imani ya baba yangu haitanifaa mimi, wala imani yangu haitamfaa baba yangu. Vile vile, amali ya baba yangu haiwezi kuwa na manufaa kwangu na amali yangu haiwezi kuwa na manufaa kwa baba yangu. Imani na matendo mema ya kila mtu yatakuwa na manufaa kwake. Na ikiwa vitu hivi viwili havipo, basi mwanadamu yuko katika hasara kubwa.

. وَٱلۡعَصۡرِ إِنَّ ٱلۡإِنسَٰنَ لَفِي خُسۡرٍ إِلَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّـٰلِحَٰتِ.

 Naapa kwa zama. Kwa hakika watu wapo katika khasara, isipokuwa walio amini na wakatenda mema.

Imani na matendo ya haki yanapaswa kuwa sawa na agizo la Mungu.

Jambo la mwisho ni kwamba imani na matendo mema lazima yawe kulingana na amri ya Mungu, yenye kutegemea viwango vya Mungu, si imani katika mapenzi ya mtu mwenyewe na kutenda kulingana na mapenzi yake mwenyewe. Ikiwa unaamini katika mambo ambayo Mungu ameamuru, inakubalika, na ikiwa unatenda kulingana na amri ya Mungu, ni tendo jema. Na kwa kutekekeza tendo hilli, Mwenyezi Mungu hutoa malipo na rehema zake na atakuingiza peponi. Kuna wakati fulani kwa imani na amali hii, ukitenda katika wakati fulani, utasamehewa, na wakati huo ni kabla ya kifo. Imani na matendo memai ni muhimu kabla ya kifo. Firauni alipoona kifo, alikiri kwa imani, lakini Mungu hakukubali imani yake.

Imani na matendo mema ni muhimu hasa katika ujana, lakini mtu anapofikia uzee anakuwa mzee na hakuna nguvu iliyobaki katika mwili wa mtu kufanya matendo mema. Katika wakati kama huo, mtu akitaka kufanya jambo fulani hawezi kufanya matendo mema, hivyo dunia inapokwisha na mauti yanapokuja, zama za imani zimekwisha, na zama za matendo mema pia zimepita. Baada ya hapo, hakuna mtu anayeweza kukutumia chochote kutoka kwa ulimwengu huu hadi mwingine na kumsaidia.

Ndiyo, kuna njia mbili. Njia mojawapo ambayo matendo ya dunia yanaweza kuwa na manufaa kwako huko akhera ni kama ulifanya jambo ambalo halikuisha kwa kifo chako na ukabakia hapa duniani, kama vile kujenga msikiti, kujenga hospitali, kujenga seminari au kuchimba. kisima, kupanda mti, kujenga barabara, kulea watoto waadilifu na kadhalika. Haya ni matendo ambayo hayaishii kwa mauti na mtalipwa maadamu yanadumu.

Njia nyingine ni maombi. Yaani mwombee maiti aliye hai Hii ni ahadi ya Mwenyezi Mungu kwamba Waumini kwa pamoja wakiomba msamaha kwa Muumini aliyekufa, Mwenyezi Mungu Mtukufu atamsamehe marehemu.

Amirul-Mominin Ali (AS) anasema: Mwenyezi Mungu Mtukufu ana njia mbili za kuusamehe Ummah, moja ni Mtume wa Mwenyezi Mungu na nyingine ni kuomba msamaha. Njia ya kwanza ilifungwa kwa umma kwa kuondoka Mtume wa Mwenyezi Mungu, lakini njia ya pili iko wazi kwa kila mtu hadi Siku ya Hukumu. Basi waombeeni walio hai na wafu.

Njia bora ya kukubaliwa dua ni mtu kumswalia Muhammad na familia yake mwanzoni na mwisho wa dua. Ukifunga maombi katika bahasha ya baraka na kuipeleka kwa Mungu, hakika Mungu ataikubali. Tunaandaa mikutano hii ya mazishi ya marehemu wetu ili Mwenyezi Mungu ajibu maombi yetu ya msamaha kwa baraka ya ukumbusho wa Muhammad na familia yake.

Na Hazrat Bbi Zahra, amani iwe juu yake, anasema kwamba unapoomba dua, kwanza waombee wengine, kisha ujiombee nafsi yako, kwa sababu maombi yetu yanaweza kutokubaliwa kwa ajili yetu wenyewe, lakini yakakubaliwa  kwasababu ya wale wengine tunaowaombea.

Kwa hivyo, mukhtasari wa maneno haya ni kwamba kabla ya kifo, mtu lazima amalize seti ya imani na matendo mema. Ikiwa ameacha mabaki ya haki duniani, basi malipo yatamfikia, na baada ya hapo tunaweza kumuomba Mwenyezi Mungu kwa haki ya Muhammad na Aali zake, ili Mwenyezi Mungu amsamehe. Lakini ikiwa imani na matendo yake mwenyewe sio kamili, hakuna mtu mwingine anayeweza kumfanyia chochote.