Hujjatul Islam Ustad Syed Jawad Naqvi
(Mkuu wa shule Jamia Orwatul Wuthqa – Lahore)
Imetolewa: Msikiti wa Baitul Ateeq
Lahore – Pakistan
Desemba 16th, 2022
Hotuba ya 1: Maagizo manne ya lazima kwa Ummah yapatikanayo kwenye Quran yasiokuwa kwenye vitabu vya fiqh
Ninawausieni nyinyi pamoja na kuiusia nafsi yangu kumcha Mwenyezi Mungu, na nawasisitizieni kuyasimamisha maisha yenu katika misingi ya Uchaji Mungu.
Tambueni kuwa ucha Mungu ni mjumuiko wa mipango na mikakati kutoka kwa Mwenyezi Mungu yenye kumlinda mwanadamu. Mikakati anayopaswa kutekeleza katika maisha yake ili apate kufanikiwa.
Na ikiwa maisha yatatoka kwenye mipaka ya ucha Mungu, basi yatakuwa ni maisha yaliyojaa ufasiki, uhuni, ukafiri na ukandamizaji. Maisha ambayo matokeo yake ni kuangamizwa kwa mwanadamu.
Misiba wanayopata watu kutokana na matendo yao wenyewe ni matokeo ya maisha bila ya ucha Mungu. Mwenyezi Mungu aliweka utaratibu huu mkamilifu ili kutukinga na siku hii ambayo hatuna pakukimbilia.
Hasa, wale ambao Mwenyezi Mungu aliwapa mpango huu ili waweze kuishi maisha ya ulinzi na kuendeleza mipango kwa ajili ya jamii nzima ya binadamu kuishi kwa usalama.
Quran tukufu imeelezea ujenzi na mfumo wa maisha haya, na pamoja na hii mpango wa ulinzi wa maisha haya ya kijamii
Katika Ale Imran, Mstari wa 200
“يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ {200}
Enyi mlio amini! Subirini, na shindaneni kusubiri, na kuweni macho, na mcheni Mwenyezi Mungu, ili mpate kufanikiwa. (200)
Hizi ni aya hizo muhimu ambazo zinawasilisha mfumo wa mwongozo. Hizi ndizo aya ambazo zinahusika moja kwa moja na waumini. Mwenyezi Mungu anahutubu waumini na ni moja kwa moja kutoka kwa Mwenyezi Mungu bila wasila wowote.
Baadhi ya vigogo wameelezea katika vitabu vya Tafsiri kwamba hii ni fursa kubwa kwa waumini ambayo Mwenyezi Mungu amewahutubu moja kwa moja. Anwani kama hizo ni hisani lakini waumini kwa ujumla hupuuza anwani kama hizo.
Mwenendo wetu juu ya Quran ni kukataa, ambayo inamaanisha kupuuza na kuishi maisha yetu ya kufumbia macho kitabu cha Mwenyezi Mungu, kukataa hali halisi na kufanya kana kwamba haikuwepo. Kama tunavyo fanya vivyo hivyo kunako sheria za taifa.
Sheria zipo na katika maisha yetu tunakataa, na kupuuza sheria hizi na tunaendela na maisha yetu. Wakati wowote tunapoingia katika jambo lolote lile tunapuuza sheria zinazohusiana nalo na kufanya vitu kwa njia yetu, jambo ambalo ni dhahiri na tunaweza kushuhudia mitaani kwetu jinsi tunavyoendesha magari kwa kutozingatia sheria yoyote.
Vivyo hivyo tunafanya katika kila mambo yote yanayotuhusu kana kwamba hakuna sheria zilizopo nchini. Tabia hii inahesabiwa katika Quran kama Kufr.
Hata ingawa Quran inawahutubu waumini mara kadhaa lakini ni wangapi walio makini na wanaonyesha kuwa wapo tayari kuitikia wito huo. Wakati wa hotuba umekamilika, ni wito kama tulivyo fanyiwa sisi kama waumini basi inahitaji kujibu.
Aya hiyo inaangazia waumini na inatoa maagizo manne ya lazima katika aya moja. Isbaru, Subirini, na shindaneni kusubiri, na kuweni macho, na mcheni Mwenyezi Mungu,na baada ya haya matokeo yake ni ustawi.
Maagizo haya ni kwa taifa lote na haswa wakati fursa au mapambano ya jihad yanapokuja basi kanuni ambazo tunahitaji ili kufaulu, ndizo zilizo tajwa ya kwanza ikiwa ni Sabr.
Sabr inamaanisha kubaki na msimamo thabiti juu ya kitu. Tunatakiwa kuchukua msaada kutoka kwa SABR na ndio msaada mkubwa kwa mwanadamu. Sabr huanza na hatua, harakati.
Jambo la kwanza mtu analofanya kabla ya kufanya chochote kile ananuia,kisha anaainisha malengo,kisha anafuata njia itakayomfikisha katika malengo yake, na kisha misukosuko, na vizuizi vya shida huja kwenye njia na hapa ndipo uvumilivu unahitajika.
SABR haihitajiki kulala kitandani, au kukoroma, kula, kuenda katika maeneo ya burudani na ya anasa. Kwanza kabisa tunatafsiri vibaya Sabr kuacha njia, kuhitajia msaada au kipindi cha kutokuwa na msaada wowote au kwamba hawezi kufanya chochote.
Ilhali Sabr inamaanisha mtu yuko katika uwanja fulani wa mapambano ambapo kuna vizuizi vya shida na licha ya haya unahitajika kubaki thabiti kwa nia yako na kuendelea na safari yako.
Ya pili ni Musabra, ambayo inamaanisha kusaidiana katika kusubiri, uvumilivu uenee kwa kila mmoja. Wakati mwingine mtu mmoja huwa dhaifu. Sio kila mtu ni sawa.
Baadhi ni dhaifu, wenye woga, wanakosa ujasiri wanahitaji msaada kutoka kwa wengine kwa kuwa uvumilivu. Saabiro inamaanisha kushirikiana, kusaidia, kusaidiana kwa Sabr.
Kama watu wengine huanza safari pamoja, na kati ya shida kadhaa za uso. Wanafunzi wameanza safari ya elimu pamoja na shida kadhaa za uso kati. Wanafunzi wengine wanangojea aondoke. Hii sio jukumu la waumini jukumu lake ni kumuunga mkono yule ambaye amekuwa mvivu, dhaifu na kumpa msaada. Kwa yeye pia huondoa udhaifu na vizuizi.
Hii ni Musabara ambayo hatufanyi kwani tunaishi maisha ya Kufr ambapo tunakataa mwongozo kutoka kwa Mwenyezi Mungu. Tunangojea wenzetu waache njiani na wabadilishe nia yao basi tutawadharau na kuwatukana.
Lazima tufanye Musabara. Vivyo hivyo katika maisha ya vitendo ikiwa mtu ana shida, basi inawezekana kwamba anaweza kuhama njia sahihi, badala ya kushinda vizuizi na wanaacha njia. Hii ni mwenendo wa kutofaulu na kwa sababu ya idadi hii haifaulu kwa kusudi lao. Hawawezi kujua ikiwa vizuizi vinapaswa kuondolewa au inapaswa kuwachwa.
Tunapaswa kuwa na subira na kutoa uvumilivu kwa wengine. Halafu jambo la tatu ni Rabeta ambalo pia ni mwelekeo wa kimsingi ambao ni kubaki kushikamana. Sera ambayo Quran imetoa kwa miunganisho ambayo tumepuuza hiyo.
Hii ni mfano mmoja zaidi ambapo maagizo manne yameonyeshwa katika aya moja ambayo ni maagizo ya msingi. Vitabu vya fiqh ambavyo unavyo, pindua kila ukurasa katika vitabu hivyo na uone ni wapi amabpo maagizo haya manne yapo.
Tunasema fiqh ndio mkusanyiko wa maagizo ya Mwenyezi Mungu. Ikiwa kauli hii ina ukweli wowote basi mambo haya manne yanatokana na maagizo ya Mwenyezi Mungu, na Fiqh ni elimu inayopambanua maagizo ya Mwenyezi Mungu. Kwa hivyo ni wapi pana fatwa uwajibu wa mambo haya manne?
Ambayo mujtahid ameashiria agizo hili na ni katika kitabu gani? Isbaru, Saabaru, Rabetu, Ittaqu hufanywa kuwa ya lazima lakini kwa nini hayapo katika mfumo wa fiqh. Hii ni kwa sababu maagizo haya ni maagizo ya kijamii na mfumo wa Fiqh unawasilisha sheria za mtu binafsi na ibada tu.
Tumefunga fiqh yetu katika mipaka hii. Tumepuuza maagizo ya kijamii na ndipo tunafurahi kwamba tumeshikamana na Quran ingawa maagizo ya Quran hayapo katika uelewa wetu wa Quran.
Quran inawaagiza wazi wazi waumini kujipamba kwa sifa hii ya uvumilivu. Kwa hivyo hapa kwanza mada ya SABR lazima ielezwe. Kama ambavyo maagizo ya wudhu, na swala inavyofunzwa na kusisitizwa, sabr pia ni ya lazima.
Kwa nini Sabr haijapewa umuhimu? Moja wapo ya vitu ambavyo vimepelekea kufeli kwa swala zetu ni kwa sababu ya ukosefu wa SABR. Kwa Sabr dhidi ya Quran hii imetumia neno jaza, ambayo inamaanisha kukata kitu. Kusudi la kufikia kusudi linahitaji uvumilivu, ambayo ni mwendelezo na uvumilivu.
Murabata ni miongoni mwa waumini kwani wao ndio waliohutubiwa. Kama ambavyo swala ni jambo lililoagizwa na ukawekewa mfumo maalum; iwe mara tano kwa siku, iswaliwe katika jamaa, katika msikiti nk.
Vivyo hivyo agizo hili la Rabeta lina mahali ambapo Mwenyezi Mungu ameweka, katika hali fulani, au hafla, sera, vitu, mambo ambayo yanafaa kuunganishwa ili agizo hili litimie.
Na kisha upate Taqwa ambayo inamaanisha kupata mifumo na mipango ya ulinzi. Hapa Sabr, Saabero, Rabetu hazihusiani na hofu, kwa hivyo taqwa pia ni njia ambayo lazima uchukue.
Mkusanyiko huu ni muhimu sana katika aya moja kwa Waislamu na waumini lakini katika Tafsir pia aya hii imepuuzwa. Wasomi wengine wameandika vitabu vya kina kutoka kwa aya hizi moja.
Mfano ni mashahidi wawili Motahari na Baqir Us Sadr walipoandika kitabu kamili, Tauzeeh ul Masail kutokana na aya hii moja. Huu ndio mfano bora wa mwongozo wa kijamii.
Na kisha baada ya hii matokeo ni kufaulu ambako tumejadili kabla mara kadhaa. Falah ni neno la kilimo ambalo ni zuri sana na linatumika kwa mwongozo kwa kuwa mwongozo ni sawa na kilimo. Katika kilimo cha mtu huweka mbegu, hulima, kisha huvuna mazao ambayo hupatikana kutona na kilimo hicho kisha hupeleka mazao nyumbani.
Vitendo hivi vyote kuanzia upandaji hadi kufikia kuvuna ndio Falah. Mwongozo pia ni kama konde ambalo linahitaji kutayarishwa, mbegu kuwekwa na kisha kukuza mazao na wakati mazao yanapokuwa tayari kama jamii ya wanadamu, hawa ndio Muflehoon. Huanza kutoka sifuri na hufanya ifikie kusudi la maisha yako.
Ikiwa tunaona katika nchi yetu, japo wengi ni Waislamu tunaweza kuona jinsi maisha yao yalivyo. Kwa kila mtazamo maisha yameshindwa, kuharibiwa na kuzungukwa na ufisadi wakati Quran iko pamoja nao, elimu ya Mungu iko pamoja nao lakini wamepuuza. Wana shauku ya kidini kama ya juu zaidi ulimwenguni lakini ukosefu wa utambuzi wa dini ndio kidogo.
Lau taifa la Pakistan linalipa kipaumbele aya hii na inakuwa mhutubu wake. Lakini tumekuwa Qari na Hafiz lakini hatujawa wahutubu. Sabiru, Isbaru ndio vitu vinavyofanywa na kila mtu. Hili ndilo kitu pekee ambacho hatufanyi. Tunayo matumaini kwa Falah ambayo tutapata kutoka China, Saudi Arabia. Viongozi wetu ni watu kama hao ambao hawawezi hata kusoma Quran kwa kuiangalia.
Mojawapo wa viongozi hawa ni Zakir, wengine ni wazungumzaji na wengine ni viongozi ambao hawawezi kusoma Quran na ndio wadhamini wa Ummah huu katika mambo ya dini na dunia.Je watu kama hawa Wanaweza kuifanya jamii ya Pakistani iwe miongoni mwa Muflehoon?
Tunayo manifesto ya Falah tuliyopewa na Quran katika aya hii ikiwa tutapata. Wakati Taqwa inapounganika na Sabr, Musabara na Murabeta basi Taqwa huipa matokeo lakini kufaulu hakufikiwi bila kuwepo mkusanyiko huu.
Hotuba ya 2: Lau milima pia ingempenda Ali ingelivunjika vipande vipande
Amirul Momineen maneno yake ya hekima nambari 111 anasema:
Sahl ibn Hunayf al-Ansari alifariki huko al-Kufah baada ya kurudi kutoka kwenye vita vya Siffin na alipendwa sana na Amir al-Mu’minin, amani iwe juu yake. Katika tukio hili Amir al-Mu’minin alisema: Lau milima pia ingempenda Ali ingelivunjika vipande vipande
. وقال عليه السلام وقد توفي سهل بن حُنَيْفٍ الاَنصاري بالكوفة بعد مرجعه معه من صفين، وكان من أحبّ الناس إليه: لَوْ أَحَبَّنِي جَبَلٌ لَتَهَافَتَ
Wakati Ali alirudi kutoka Siffeen, pindi alipofika katika mji wa al-kufa alipata habari za kufariki Sahl bin Hunaif (r.a). Sahl alikuwa rafiki yake aliyempenda sana na alikuwa na ukuruba mno naye kutoka wakati wa Nabii hadi kipindi cha vita vya Siffeen.
Ali anasema kuwa wakati mtu anatupenda (sisi Ahlulbait) hupatwa na ugumu kwa kiwango kwamba hata lau mtu huyu angalikuwa ni mlima basi anaanguka.
Halafu katila semi No 112 pia unahusiana na jambo hilo hilo. Yule anayewapenda Ahlulbait (A) anapaswa kujiandaa kuvaa mavazi ya umaskini. Hili ni somo muhimu ambalo Amirul Momineen (A) ameelezea kama alivyoelezea mada zingine.
Kwanza kabisa Hadith hii inahusiana na rafiki yake kutoka katika kundi la Ansar wa Madina mwenye tabia ya heshima.
Mashia wengi wamekosa ufahamu wa Maswahaba wa Nabii, je ni kina nani, ni yepi mafanikio yao? Hawazingatii wala kujadili juu ya maswahaba kwa sababu tunaamini kwamba kufanya hivyo kutapunguza hadhi ya Ahlulbait (a).
Kwa maswahaba ambao tabia, na hadhi zao zimetajwa na Nabii, Quran na Maimamu, Je ni kwanini tunapata taabu kuwataja. Swahaba huyu Sahl Ibn Hunaif, aliyekuwa rafiki wa dhati wa Amirul Momineen (A), ambaye imamu alisoma Takbir 25 katika mazishi yake.
Imam Sadiq (A) anasema Ali alilia na watu wangeinua jeneza, kisha Ali angesoma Takbir 5 na Dua, na kwa njia hii wakati wa kumpeleka kwenye kaburi Ali alisoma takbira 25 kwa ajili ya heshima yake. Na tunaona aibu kuchukua jina la swahaba, haswa wale ambao hadhi yao imezungumziwa waziwazi na Ahlulbayt (A).
Imam Sadiq (A) anauliza wanafunzi wake jina la rafiki huyo ambaye alipoaga Ali (a) alimsomea Takbir kwa wingi. Wakamuomba Imam amseme yeye, kisha Imam akasema Sahl ibn Hunaif Ansari (R.A). Mada hii imepuuzwa.
Maulana Tariq Jameel ameandika ibara kwenye kitabu chake kuhusu Ahlulbayt (A). Anasema silabisi ya dini ambayo nilisoma haijakamilika kwani sifa za Ahlulbayt (A) hazikuwepo ndani yake.
Tulisoma na kutoka Madrassa na baada ya hapo ndipo nikagundua kuwa sijasoma msingi muhimu wa Ahlulbayt (A). Kisha akasema nilifanya mpangilio mwenyewe wa kusoma kuwahusu na nikaweza kugundua hadhi yao machoni pa Mwenyezi Mungu. Alisoma alielezea na kulipa gharama ya hii.
Watu wengine wanapenda wazungumzaji na hulipwa posho kwa kutaja Ahlulbayt (a) lakini wengine hulipa gharama nzito kwa kutaja fadhila za Ahlulbayt (a). Mwenyezi Mungu amuweke thabiti kwenye njia hii ya upendo Ahlulbayt (a). Kwa hivyo kwa nini hatuhisi hii? Tunasoma dini lakini hakuna ufahamu juu ya maswahaba.
Wale ambao huhubiri juu ya maswahaba, na kushtaki Washi, wanakuwa magaidi lakini hawawezi kutaja majina ya maswahaba 10. Watafiti wa Ahli Sunna wametaja hadhi ya Ahlulbayt (a) japo sio zaidi ya maswahaba. Huu ni mfano mmoja tu ninaowasilisha na ikiwa nitapata fursa nitakutajieni hadhi ya Ahlulbayt (a) kutoka katika rejea za kisunni.
Huyu ni swahaba mmoja na tunaona ni jinsi gani Ali (a) anampa heshima.
Maswahaba wengine walijitenga na Ahlulbayt (A) na wengine walibaki na Nabii na Ahlulbayt (A) hadi mwisho. Ni kaka wawili, Usman Ibn Hunaif na Sahl Ibn Hunaif na Amirul Momineen (A) walitoa nafasi nzuri kwao.
Kama ilivyo kwa simulizi moja, Sahl Ibn Hunafi ni kutoka kwa maswahaba wa Badr na Quran imewaheshimu maswahaba wa Badr. Qurani inasema wakati Maswahaba wa Badr wanapoingia, wengine wanapaswa kuwapa mahali, ndivyo hali ya maswahaba wa Badr. Huko Uhud vita vya kushinda vilipotea, kwa sababu ya kundi moja ambalo lilifuata ngawira za vita na kutoa mwanya ambayo Khalid bin Waleed alitumia kushambulia na kisha maisha ya thamani ya Hazrat Hamza yalipotea na nabii akajeruhiwa.
Uvumi huo ulienea kwamba Mtume ameuawa na Waislamu wote walikimbia kutoka uwanja wa vita. Qurani pia inajadili juu yao, ikawahukumu na kisha aya hiyo pia iko kwamba walisamehewa kwa kitendo hiki. Wakati Mtume alipoachwa amejeruhiwa na kila mtu akakimbia isipokuwa tatu alibaki na Nabii. Mtume alikuwa akiita wengine lakini hawakuwa wakisikiliza.
Watatu walikuwa Ali, Zubair ibn Awam na wa tatu walikuwa Sahl ibn Hunaif kama ilivyo kwa hadithi hii. Kama ilivyo kwa simulizi zingine kulikuwa na zaidi ambayo ilibaki. Rafiki huyu baadaye alifika Kufa na kisha akafa.
Alipopita, Ali anasema hata kama milima inanipenda, ingevunjika vipande vipande. Ali alishuhudia kwamba Sahl Ibn Hunaif alikuwa kutoka kwa wapenzi hao wa Ali ambao hubeba ugumu wote. Alikuwa rafiki anayeaminika ambaye Ali alitegemea na kukumbuka wachache sana baada ya kufariki. Ali mara nyingi angewakumbuka na kulia na kuwaita katika jeshi lake, ni wapi Ammar.
Ikiwa mlima pia unanipenda basi ingegawanywa vipande vipande. Sayed Razi anasema katika Tafsir kwamba wale wanaopenda Ali na Excel kwa haki watapata shida. Sababu inajulikana kwa sababu Ali anasema kunipenda sio rahisi.
Yuko katika utawala sasa na anasema kupenda ni ngumu sana. Kuna shida mbili, moja ni kumpenda Ali na kumuunga mkono ni ngumu sana. Ujasiri wa mpenzi sio sawa na wa Ali. Hawezi kufanya kile Ali anataka afanye.
Yule anayependa ana shida kubwa ambayo amechagua Ali kama Imam. Ugumu wa pili ni kwamba ikiwa mtu ataelezea kidogo juu ya Ali basi ulimwengu wote ungekuwa adui. Banu Umayyah, Khawarij, Quraish, wasomi, wanasiasa, wapenzi wa madaraka, watu wa ulimwengu watakuwa maadui wake. Wale ambao wanapenda Ali hawawezi kwa aina hizi.
Sayed Razi anasimulia hadithi nyingine kwamba mtu anayependa Ahlulbayt (A) anapaswa kuwa tayari kwa kunyimwa. Taarifa hizi zinahitaji kufafanua zaidi ambayo tutajadili baadaye.
