Hujjatul Islam Ustadh Syed Jawad Naqvi
(Kiongozi mkuu Jamia Orwatul Wuthqa – Lahore)
Imehutubiwa: Masjid Baitul ul Ateeq
Lahore – Pakistan
KHUTBA YA IJUMAA – 10 JANUARI 2024
Khutba ya 1: Mwenyezi Mungu atawaadhibu wale wanaogusa Quran tu lakini maisha yao sio ya Quran.
Katika mazingira yaliyotawaliwa na Taghoot, tunalelewa kwa namna ambayo pia huathiri Taqwa yetu. Sote tumechukua mawazo, mitazamo, mitindo na tabia zinazohusiana na Taghoot, na kwa sababu kila mtu aliyetunguuka anafanana nasi, mara nyingi tunashindwa kutambua athari. Kama tungezingatia sifa za Muttaqeen, tungekuwa na kiwango cha kutathmini mipaka yetu wenyewe, kama vile uwepo wa Imam Ali (as) katika jamii. Wengi wanaamini kwamba sisi ni waaminifu, wakweli, na wenye tabia ya juu kwa sababu tu tunaishi ndani ya mazingira potovu. Hata hivyo, Mwenyezi Mungu ametoa kipimo kwa ajili ya Taqwa ndani ya Quran ambacho ni lazima tujitahidi kukijumuisha.
Katika muktadha huu, Mwenyezi Mungu (swt) anataja katika Sura Al-An’am, aya ya 155:
وَهَٰذَا كِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ مُبَارَكٌ فَاتَّبِعُوهُ وَاتَّقُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ {155}
Na hiki ni Kitabu tulicho kiteremsha kilichobarikiwa, basi kifuateni na mcheni Mwenyezi Mungu ili mrehemewe.
Kitabu hiki kimeteremshwa kwako, nacho ni Mubarak (chenye baraka). Unahitaji kuifuata na kuikuza Taqwa. Maagizo hapa ni kufanya mazoezi ya Ittiba’, ambayo ina maana ya kufuata, badala ya kukariri tu (Tilawat). Ittiba’ ina maana kwamba unapaswa kushikamana sana na ishara za Mwenyezi Mungu bila mapengo yoyote. Ittiba’ pia inaashiria kufuata kitu ambacho kiko kwenye mwendo, kumaanisha kuwa unajirekebisha kwa harakati sawa na kitu unachofuata. Kwa maneno rahisi, ni kama kusema, “Ninaenda hivi; fuata tu ninakoenda.”
Quran sio tu kitabu kilichochapishwa; ni katiba iliyobeba ilani ya kila nyanja ya maisha ya mtu binafsi na ya kijamii. Quran imekusudiwa kupanga na kuadibu maisha yetu, na ni lazima tuifanye Ittiba, yaani, tufuate Quran. Mfumo wa Quran una nguvu, na wanadamu lazima wajilinganishe na harakati hiyo. Jamii isisimame kwa mujibu wa mafundisho ya Quran; badala yake, inapaswa kubaki hai na katika mwendo. Kwa kufanya hivyo, unaweza kupata Taqwa, lakini aya inayofuata inafafanua marejeo ya kidhamira.
أَنْ تَقُولُوا إِنَّمَا أُنْزِلَ الْكِتَابُ عَلَىٰ طَائِفَتَيْنِ مِنْ قَبْلِنَا وَإِنْ كُنَّا عَنْ دِرَاسَتِهِمْ لَغَافِلِينَ {156}
Mnasema: “Hakika Kitabu kiliteremshwa kwa makundi mawili kabla yetu, ijapokuwa sisi tulighafilika na kusoma kwao.
أَوْ تَقُولُوا لَوْ أَنَّا أُنْزِلَ عَلَيْنَا الْكِتَابُ لَكُنَّا أَهْدَىٰ مِنْهُمْ ۚ فَقَدْ جَاءَكُمْ بَيِّنَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ ۚ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ كَذَّبَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَصَدَفَ عَنْهَا ۗ سَنَجْزِي الَّذِينَ يَصْدِفُونَ عَنْ آيَاتِنَا سُوءَ الْعَذَابِ بِمَا كَانُوا يَصْدِفُونَ {157}
Au mkasema: Lau kuwa tungeli teremshiwa Kitabu, bila ya shaka tungeli kuwa waongofu zaidi kuliko wao, basi hakika imekwisha kufikieni hoja zilizo wazi kutoka kwa Mola wenu Mlezi, na uwongofu na rehema. Basi ni nani dhaalimu mkubwa kuliko yule anaye zikanusha Ishara za Mwenyezi Mungu na akazipuuza? Tutawalipa wanao jiepusha na Ishara zetu adhabu mbaya kwa sababu ya kuzikataa kwao.
Watu wanabishana kuwa sisi hatufahamu vitabu vilivyoteremshwa kabla ya Quran. Kitabu hiki, Quran, kimeteremshwa ili kushughulikia hoja hiyo. Aya inasema kwamba wanadai lau kuwa tungeliteremshiwa kitabu tungelikuwa waongofu zaidi kuliko wao. Ni sawa na jinsi baadhi ya watu nchini Pakistani wanavyosema kwamba ikiwa mapinduzi ya Kiislamu yangetokea huko, tungestawi. Wanamapinduzi hawa walikuwa ni wapenda fursa tu ambao walikuja kuwa wanamapinduzi kwa maslahi binafsi, na sasa wanahubiri na kufuata demokrasia.
Aya inaeleza zaidi kwamba dhalimu mkubwa ni yule anayekadhibisha kitabu baada ya kuwasilishwa kwao. Mwenyezi Mungu atawaadhibu wanaokengeuka. Neno “Sadaf” linatumika kwa wale wanaokipa kisogo kitabu cha Mwenyezi Mungu, na linaonekana mara tatu katika aya hiyo hiyo. Kwa kawaida tunaelewa “Sadaf” kama ganda ambalo Chaza huishi, ambapo lulu pia zinaweza kupatikana. Hata hivyo, hii si maana ya kiufundi ya “Sadaf.” Inatumika kupinga Ittiba, ambayo huongeza neno zaidi. “Sadaf” inaashiria mambo mawili: kuishi mbali na kituo na kukutana pembezoni. Kwa mfano, gamba la Chaza inaunganisha kwenye kingo, lakini katikati ni mashimo. Vile vile, katika ngamia, kwato ziko karibu, wakati mapaja yametengana. Hazijatengana kabisa; wameunganishwa kwa wakati fulani, lakini maeneo mengine yanabaki mbali.
Kwa Kiarabu, ajali inajulikana kama “Tasaduf,” ambayo ina maana kwamba magari yalikuwa yanaendesha kwa pengo lakini hatimaye yaligongana au kuunganishwa wakati fulani. Wakati watu wawili ambao hawakukusudia kukutana wanapokutana kwenye mkusanyiko, huitwa “Musadafa.” Hawapunguzi umbali baina yao, kwani wanapeana salamu tu. Hii inadhihirisha maana ya “Sadaf.”
“Sadaf” ina maana ya kuunganishwa na Quran, lakini uhusiano ni kwamba ni kingo za maisha yako tu zinaingiliana na kingo za Quran, wakati masomo ya msingi na mafundisho ya Quran yanabaki mbali. Hii inaashiria kwamba wakati mwingine unaweza kuigusa Quran au kuisoma, lakini unajihusisha na mambo yake ya juujuu tu. Aya inaeleza kuwa wanaokanusha mafundisho ya Quran ndio madhalimu wakubwa. Wanajishughulisha na Tasdeef kuhusu Qur’an – wameunganishwa pembezoni tu na wanakanusha asili yake. Maisha yanapopotoshwa, hufanana na ganda lenye sehemu za ndani zilizobubujika na kingo zinazochomoza. Mambo yaliyopotoka hayalingani kikamilifu. Kunapokuwa na ukengeufu katika maisha ya mtu, kingo zake zinaweza kugusa Quran, lakini maisha yao yote yanabaki yakiwa yamekatika, na hawako tayari kubadilika.
Quran ni Imamu wetu, na tunapaswa kufuata popote inapotuongoza, kama alivyosisitiza Imam Ali (a.s). Katika istilahi za Kiarabu, Imamu ni uzi unaojulikana kama bomba la timazi au mita ya kiwango, inayotumiwa na waashi kubainisha kama ukuta umenyooka au uliopinda. Imam hutumika kama kigezo cha kuhakikisha kwamba maisha ya mwanadamu ni sawa. Imamu ni mfano wa kuigwa na mwongozo muhimu kwa ajili ya kudumisha muundo wa Ummah.
Kwa nini leo hakuna umoja katika Ummah? Je, Mashia wenyewe wanakubalina wao kwa wao? Je, wanatembelea misikiti ya wenzao? Kila kundi limeanzisha mifumo yake. Kingo zao zinaweza kukutana, lakini muundo uliobaki haulingani. Mfarakano huu unatokana na kupotoshwa na kukosa mfumo wa Uimamu. Vipi Ummah utabaki sawa bila Imamu? Imamu sio meya tu anayesimamia mambo ya utawala wa jiji; bali, Imamu ni yule anayeendeleza Ummah. Madhehebu hutokea wakati upotovu unawashika watu na vikundi. Hatupaswi kujihusisha na “Tasdeef” ya Quran, ambayo ina maana kwamba maisha yetu yanaweza kugusa Quran kijuujuu, lakini kila kitu kingine kiko mbali.
Ni lazima tutathmini maadili na maadili yetu na kuona jinsi yanavyowiana na mafundisho ya Quran. Je, ni kiasi gani cha maadili na maadili ya Qur’ani yaliyopo katika maisha yetu? Wakati migogoro inapotokea kati ya wanandoa, katika masuala ya kijamii, au katika mahusiano na watu binafsi wadogo, jinsi tunavyosimamia masuala haya inaweza kutathminiwa dhidi ya Quran. Tusipojifungamanisha na Quran, Mwenyezi Mungu anatahadharisha kwamba atawaadhibu wenye kuikadhibisha Qur-aan na wale wanaoifanya Tasdeef. Watu hawa wanaigusa tu Quran pembezoni, huku msingi wa maisha yao ukiwa umetenganishwa.
Kuishi kwa amani na kuridhika katika jamii ya Taghuut si jambo dogo; inahusisha ukimya unaoenea vizazi. Kukubali utawala wa Taghut kunapelekea kujitenga na Quran. Tumeridhia na hata kukubaliana na kutengwa huku na Quran. Wengi wanaonekana kuridhika na kuridhika na maisha yao. Ikiwa wana chakula majumbani mwao, wanajiona kuwa sawa. Wale wanaokosa chakula huonwa kuwa chini ya adhabu. Tumejiweka mbali na Quran kwa sababu tunajiona tuna kila kitu tunachohitaji, basi kwa nini tutafute chochote kutoka kwa Mwenyezi Mungu? Mawazo haya yamekuzwa na Taghoot ndani yetu. Mwenyezi Mungu atupe fursa ya kupata Taqwa ya kikatiba.
Khutba ya 2: Israeli inachapisha ramani ya miaka elfu tatu ya Enzi ya Kiyahudi.
Baada ya kuumbwa, mwanadamu anahitaji Rizq (riziki) kwa ajili ya kuishi na kupata riziki. Pamoja na masharti yaliyotolewa na Mwenyezi Mungu, mfumo wa mwongozo umeanzishwa, unaojulikana kama dini, ambao unamwelekeza mwanadamu kwenye lengo la uumbaji. Bila ya muongozo, mali ya maisha hupotea, na mwongozo huu umehifadhiwa na Taqwa. Bila Taqwa, uwezo wote wa mwanadamu hupungua, na habaki tena kuwa binadamu wa kweli. Ikiwa vitu havitahifadhiwa, vinapotea au vina kutu na kuharibika. Mwenyezi Mungu ametupa fursa muhimu kwa namna ya Jamia (chuo) lakini tunashindwa kuilinda. Hivi majuzi, tulinasa kwenye kamera mwanafunzi wa seminari akijaribu kuvunja kamera ya CCTV. Mwenyezi Mungu amewapa fursa hii wale walioiumba, na sasa ni wajibu wetu kuilinda. Ulinzi huu unaweza kutokea tu tunapohifadhi ubinadamu wetu kwanza. Wazee daima wameshauri kizazi kipya kuwa wanadamu wa kweli. Pia tunahoji kama tunatenda kwa njia inayofaa ubinadamu. Ikiwa mwanafunzi wa theolojia anaelewa hali yake, anaweza kweli kuwa mwanafunzi. Kwa hiyo, ni lazima tutambue ubinadamu wetu ili kuuhifadhi.
Leo, tunaona kwamba kizazi chetu hakina ubinadamu, licha ya watu kumwabudu Mwenyezi Mungu. Kila dhehebu na ukoo umepoteza hisia zake za ubinadamu, kama inavyothibitishwa na hali ya Gaza. Imam Ali (as) aliwahi kusema kwamba watu wanafanana na wanadamu lakini wanakosa uanaume wa kweli ndani yao. Wasomi, wanasiasa na watawala wamepoteza ubinadamu wao. Israel imechapisha hata ramani ya miaka elfu tatu iliyopita, inayoonyesha ukubwa wa maeneo yao ya kihistoria, na wanatafuta kurejesha udhibiti wa ardhi hizo. Ujasiri huu unadhihirika mbele ya mataifa ya Kiislamu kama vile Jordan, Misri na Saudi Arabia. Walipataje ujasiri huu? Wakati huo huo, nchi thelathini na tano za Kiislamu zinamtii Bin Salman. Israel itatimiza matamanio na madai yake maadamu watawala hao watasalia madarakani miongoni mwa Waislamu. Jordan itakabidhi ufunguo bila vita. Wameharibu ardhi za upinzani nchini Syria kupitia vipengele vya kitakfiri. Hivi majuzi, Rais mpya, Aun Joseph, Mkristo, ameteuliwa kulingana na sera zao, kwa kura kutoka kwa vikundi vyote. Hapo awali alikuwa jenerali wa jeshi, mpinga Hezbollah, na mfuasi wa Amerika, Ufaransa, na Israel. Lengo lake kuu ni kuwapokonya silaha Hezbollah, lengo ambalo wengi wametamani kwa miaka arobaini iliyopita, lakini Iran imekuwa ikipinga mara kwa mara. Syria hapo awali iliitetea Lebanon, lakini baada ya kifo cha Rafiq Hariri, waliondoa uungaji mkono wao. Hii ni hatua muhimu kuelekea kulinda Israeli.
Rais huyu mpya hakupokea kura kutoka kwa wawakilishi wa Hezbollah na Shia katika duru ya kwanza. Katika duru ya pili, wawakilishi wa Marekani na Ufaransa walitoa shinikizo kuhakikisha anateuliwa kuwa Rais. Hali na Hamas ni sawa, kwani imezingirwa, na Hezbollah sasa inakabiliwa na hali kama hiyo. Kwa mara ya kwanza baada ya miaka arobaini, wanadiplomasia wa Iran walitafutwa katika uwanja wa ndege wa Beirut, na kujenga hisia kwamba Iran haina ushawishi nchini Lebanon. Mabadiliko haya yanaakisi kile kilichotokea Syria.
Maendeleo ya tatu katika eneo hilo yanahusu Iraq. Rais Sudani wa Iraq hivi karibuni alitembelea Iran kwa siku moja. Ziara hizo fupi kwa kawaida hazihusishi makubaliano; mara nyingi zinakusudiwa kutoa maonyo au vishawishi. Alikutana na Kiongozi Muadhamu na Rais wa Iran bila ya kuwepo maafisa wengine wa wizara hiyo. Ujumbe alioutoa haukuandikwa na chombo chochote cha habari, lakini bila shaka alikuja kama mwakilishi wa Marekani na Bin Salman, ama kutoa onyo au kutoa manufaa ya kuvutia. Mabadiliko yanayotokea yatafichua asili ya ujumbe alioutoa. Rais wa Iraki alishauriwa na Kiongozi Mkuu kutosambaratisha Hashd al-Shabi. Nchini Iran, Rais wa sasa Pazeshkian haungi mkono Muqawwama (upinzani); anatafuta kuondoa vikwazo na kutatua masuala ya ndani kwa kuzingatia mfano wa Rafsanjani.
Uanzishwaji wa Pakistani haujachukua nafasi yoyote katika mgogoro wa kimataifa na inalenga tu katika nchi yake, na tunaona jinsi Pakistani inavyosimamiwa kwa uzuri. Serikali ya sasa ya Irani inaegemea upande huu, lakini nguvu ya kufanya maamuzi iko kwa Kiongozi, ambaye anaamuru Upinzani. Amekuwa akisema mara kwa mara kwamba safu ya upinzani haitasambaratishwa na itajipanga zaidi, ingawa baraza la mawaziri la Iran haliungi mkono msimamo huu. Israel imechapisha ramani ya miaka elfu tatu iliyopita, ikidai Jordan, Lebanon, Misri, Syria, na Saudi Arabia kuwa eneo lake. Ujasiri huu unatokana na usaliti wa watawala wa Kiarabu na Uturuki. Wote wamechangia fursa hii kwa Israeli, ambayo inaweza kutokea tena. Upinzani utaendelea, lakini mbinu zitahitaji kurekebishwa. Hata kama serikali ya Iraq itavunja jina la Hashd al-Shabi, upinzani wao hautaisha. Kumuua Nasrallah au Haniyeh hakuwezi kuzima upinzani. Hivi karibuni Hamas iliwaua wanajeshi saba wa Israel, hata chini ya mazingira haya, jambo ambalo si la ajabu. Hawa wahaini wamejishughulisha na hila zao, lakini njama ya Mwenyezi Mungu itashinda.
